Ağız ve diş sağlığını korumak sağlığımızın en önemli olgularından biridir. Aynı zamanda dünyada en çok görülen sağlık problemleri arasında ağız ve diş sağlığı ile ilgili hastalıklar yer almaktadır. (1)
Kanal Tedavisi Nedir?
Diş tedavisinde kullanılan yöntemlerden biri olan kanal tedavisi; hasar gören bir dişi çıkartmayı tercih etmek yerine o dişin kurtarılmasına yönelik yapılan bir tedavidir.
Dişte bulunan çürümeler zamanında tedavi edilmezse çürük derinlere iner ve diş içerisinde bulunan diş özü, kök kanalı da denilen pulpa dokusunun iltihaplanması ile şiddetli ağrılar oluşabilir. Bu tür durumlarda kanal tedavisi uygulanarak diş tedavi edilir.
Kanal Tedavisi Hangi Durumlarda Yapılır?
Hasara uğrayan dişin fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için dişte oluşan çürüğün, iltihabi durumun giderilmesi gerekmektedir. Dişin sert dokusunun içinde bulunan, bir nevi dişi besleyen, dişe hayat veren kan damarları ve sinirlerin bulunduğu yer olan pulpaya (2) ulaşan çürük neticesinde tedavi edilmesi gerekir.
Tedavi edilmediği takdirde oluşan iltihaplar ve oluşan şiddetli ağrılarla ilerleyen süreçte oluşan bakterilerle salgılanan asitler pulpaya zarar verir. Diş kaybına kadar giden bu döngüde kanal tedavisi yapılması ile diş kurtarılabilir.
Ayrıca tedavi edilmemiş diş eti hastalıkları, dolgu ile geçmeyen şikayetler ile dolgu ve kaplama altında devam eden çürükler kanal tedavisini gerektirir.
Kanal Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kanal tedavisinde amaç dişi kurtarmaktır. Endodontik (kanal tedavisi) tedavi zorlu ve dikkat gerektiren bir süreç olarak değerlendirilebilir. (3)
Nasıl yapılır sorusunun cevabını sıralayacak olursak;
- Çekilecek diş röntgeni ile dişinizde oluşan hasara bakılır,
- Uygulanacak lokal anestezi ile ağrı ve acı hissi kontrol altına alınır,
- Her dişte ve dişe bağlı olarak 1 ile 4 arasında kanal bulunur. Tedavi uygulanacak dişte bulunan çürük temizlenir, varsa kırık parça çıkarılır, dişin sinirlerine ulaşılır.
- Diş kökünde bulunan sinir ve dokular temizlenir.
- Tedavi uygulanan dişe yapılacak dolgu için kök kanalları şekillendirilebilir.
- Kalıcı dolgu öncesi diş tamamen enfeksiyondan arındırılarak dolguya hazır hale getirilir.
Kalıcı kanal tedavisi yapılana kadarki süreçte dişinizi korumaya özen göstermenizde fayda var. Dişinizi ısırmaktan, sert yiyeceklerden, soğuk ya da sıcak gibi hassasiyet oluşmasından kaçınmalısınız.
Kanal Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Genel diş hekimi ya da endondist tarafından yapılacak olan kanal tedavisi genellikle bir seans ya da bazen dişin durumuna göre daha fazla seans gerektirebilir. (4) Seans süresi ise ortalama 45 dk. sürer.
Bazen bir sonraki seansın sebebi olabilen iltihabın giderilmesi ve enfeksiyonun önlenmesi için antibiyotik kullanımın istenebilir. Bu süreçte ise geçici dolgu uygulanmaktadır.
Kanal tedavisi esnasında bazen tedavi uzayabilir. Bu durumda seanslar arasında geçici dolgu uygulanır, bu dolgunun uygulanması ile kanalların temiz kalması amaçlanmaktadır.
Tedavi Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?
Tedavi sürecinin tamamlanması ve dişinize adaptasyon sürecinde dişte ağrı veya hassasiyet olabilir. Bu durumu aşabilmek için ise birkaç tedavi edilen dişi kullanmamak çözüm olabilir. (5)
Ağız sağlığı açısından her zaman dikkat etmemiz gereken diş fırçalama, diş ipi kullanımı gibi genel bakıma dikkat edilmesi gerekmektedir.
Doğal dişlerimizle sert yiyecekler çiğnenmesi, kabuklu yiyeceklerin dişlerimizle kırılması önerilmezken kanal tedavisi yapılan dişlerde özellikle dikkat edilmesi gereken hususların başında gelmektedir.
REFERANSLAR
1.Göktürk, Ö., & Göktürk, H. (2014). Amasya ağiz ve diş sağliği merkezine başvuran hastalarin endodontik ve periodontal tedavi gereksinimlerine göre araştirilmasi. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 24(3), 360-366.
2.Atalayın, Ç., Ergücü, Z., & Tezel, H. (2012). Diş hekimliğinde kök hücre ve dental pulpa kök hücreleri. Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 29(2), 115-120.
3.Bayram, Z. C. (2018). Endodontik Tedavi Prognozunun Dental İmplantlarla Karşılaştırılması ve Hekimlerin Endodontik Tedavi Sırasındaki Stres Düzeylerinin Belirlenmesi: Bir Anket Çalışması.
4.GREAVES, T. S. KÖK KANAL TEDAVİSİNDE TEK SEANS MI ÇOK SEANS MI?. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(1), 43-50.
5.ERTAN, T., ŞAHİNKESEN, G., & TUNCA, Y. M. (2010). Kök kanal tedavisi sonunda duyulan ağrının değerlendirilmesi. Ağrı, 22(4), 159-164.
6.ERTAN, T., ŞAHİNKESEN, G., & TUNCA, Y. M. (2010). Kök kanal tedavisi sonunda duyulan ağrının değerlendirilmesi. Ağrı, 22(4), 159-164.
7.Kaya, B. Ü., & Keçeci, A. (2006). Kök Kanal Tedavisi Başarısızlıklarında Retreatment. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 13(4), 1-6.